Odwapnienie zębów to inaczej mówiąc demineralizacja szkliwa. Zlekceważenie objawów odwapnienia grozi rozwinięciem się zaawansowanej próchnicy i powstaniem ubytków.
Odwapnienie osłabia i uszkadza szkliwo, przez co zniszczona zostaje bariera pozwalająca rozwinąć się próchnicy w głębi zęba. Samodzielnie trudno jest czasem zauważyć pierwsze objawy demineralizacji, dlatego tak ważne są wizyty kontrolne u stomatologa.
Jak wygląda odwapnienie zębów?
Odwapnienie zębów jest widoczne w postaci lekkich przebarwień, zwykle są to jasne, mleczne, kredowobiałe, plamki. Plamki są powierzchowne, dlatego też pacjent na tym etapie nie odczuwa żadnego bólu i łatwo może przeoczyć problem. Odwapnienie powstaje, gdy w szkliwie brakuje jonów wapnia. Ich utrata jest skutkiem działania kwasów organicznych, które obniżają pH w jamie ustnej. Szkliwo w takich warunkach ulega rozmiękczeniu, a jony wapnia są wypłukiwane. Powstawaniu odwapnienia zapobiega prawidłowa i dokładna higiena jamy ustnej – konieczne jest usuwanie płytki nazębnej, która jest sprzymierzeńcem demineralizacji zębów.
Odwapnienie zębów najczęściej pojawia się w miejscach trudnodostępnych – np. w szczelinach między zębami albo tuż przy linii dziąseł, gdzie najtrudniej jest o idealne wyczyszczenie powierzchni. Dlatego też, higiena jamy ustnej powinna obejmować nie tylko mycie zębów szczoteczką, ale także nitkowanie za pomocą nici stomatologicznej oraz używanie płukanek do jamy ustnej. Duże przestrzenie między zębami należy oczyszczać szczoteczką międzyzębową.
Objawy odwapnienia zębów
Oprócz jasnych plamek na szkliwie pacjenci odnotowują też nadwrażliwość zębów. Wynika to z ubytku w szkliwie, przez który zęby są bardziej podatne na działanie wysokich i niskich temperatur. Ból może też powodować zetknięcie się słabiej chronionych miejsc z kwaśnymi potrawami. Pod szkliwem znajduje się kolejna warstwa zęba: zębina. Jest ona silnie unerwiona, stąd też wrażliwa na bodźce fizyczne i chemiczne.
Jak leczy się odwapnienie zębów?
Leczenie odwapnienia skupia się na remineralizacji i utwardzeniu szkliwa. Dentyści mogą użyć preparatu o bardzo dużej zawartości fluoru. Oprócz działania dentysty, pacjent samodzielnie może wspierać leczenie stosując na co dzień żele i pasty z fluorem. Remineralizacja szkliwa zęba nie usuwa przebarwień. O ile w przypadku zębów przedtrzonowych czy trzonowych nie stanowi ona problemu estetycznego to w przypadku siekaczy i kłów wyraźne przebarwienia należy usunąć. Stomatolog ma obecnie wiele możliwości działania w tym zakresie. W leczeniu przebarwień będących wynikiem odwapnienia wykorzystuje się m.in. tzw. bioaktywne szkło lub fosforan wapnia oraz metody oparte na naświetlaniu przebarwionych miejsc lampami polimeryzacyjnymi. W większości przypadków przebarwienie ulega cofnięciu całkowitemu, lub niemal całkowitemu.
Do czego prowadzi zaniedbanie w przypadku odwapnienia zębów?
Odwapnienie zęba to pierwszy etap próchnicy. Jeśli zaniedbamy podjęcie interwencji stomatologicznej, choroba wkroczy na kolejny etap rozwoju. Zaatakowana zostanie zębina, co prowadzi do powstania ubytku i rodzi konieczność wykonania wypełnienia (plomby).
Na odwapnienia narażeni są wszyscy, którzy zaniedbują codzienną, regularną i staranną higienę jamy ustnej. Szczególne ryzyko dotyczy osób, które przechodzą przez leczenie ortodontyczne i noszą aparat. W ich przypadku trzeba szczególnej staranności, aby oczyścić dokładnie zęby, a czasem jest to bardzo utrudnione. Leczenie ortodontyczne zawsze wiąże się z utrudnioną higieną, wyższym ryzykiem odkładania płytki nazębnej, kamienia nazębnego, powstawania zapalenia dziąseł i próchnicy. Koniecznie trzeba zintensyfikować zabiegi higieniczne zarówno domowe (zwiększyć częstość szczotkowania i wydłużyć jego czas, zastosować dodatkowe przybory oprócz szczoteczki i pasty, czyli nici dentystyczne, szczoteczki międzyzębowe, irygatory, płukanki), jak i profesjonale w gabinecie stomatologicznym (usuwanie kamienia, piaskowanie, lakierowanie) w trakcie leczenia ortodontycznego.
Autor: lek. dent. Agnieszka Tryzna-Chełstowska
W gabinecie TWÓJ DENTYSTA doktor specjalizuje się w leczeniu kanałowym pod mikroskopem, protetyką, stomatologią zachowawczą. Posiada tytuł „Inspektora Ochrony Radiologicznej” od 2013 roku.
Zdjęcie tytułowe: Background vector created by starline - www.freepik.com
