Najczęściej i najszybciej psują się nam zęby trzonowe (szóstki, siódemki i ósemki). Jakie są tego przyczyny?
Najczęściej psują się nam zęby trzonowe (szóstki, siódemki i ósemki). Przyczyniają się do tego:
- utrudnione i mniej dokładne czyszczenie oraz nitkowanie – ze względu na gorszy dostęp do trzonowców niż np. do siekaczy,
- gryzienie trzonowcami najtwardszych pokarmów, sprzyjające uszkodzeniom mechanicznym,
- specyficzna budowa zębów trzonowych, zwiększające ryzyko zalegania pokarmu i odkładaniu płytki nazębnej.
Które zęby najczęściej wymagają leczenia – co mówią badania?
Ze względów estetycznych najbardziej chyba obawiamy się próchnicy i wszelkich uszkodzeń przednich zębów – czyli siekaczy. Jednak to nie one są najbardziej podatne na powstawanie ubytków – a przynajmniej nie są „pierwszymi w kolejce” jeśli chodzi o atak próchnicy.
Z badań epidemiologicznych wynika, że najczęściej i najszybciej w naszym życiu dotknięte próchnicą są zęby trzonowe, a szczególnie szóstki. Bardziej podatne na próchnicę są ósemki, ale nie każdy je ma i są często szybko usuwane (o czym szerzej dalej) Problemy z trzonowcami potwierdzają też raporty dotyczące zabiegów obejmujących leczenie i niestety usuwanie.
Dlaczego tak się dzieje?
Zęby trzonowe psują się najczęściej na skutek niedostatecznej higieny
Zęby trzonowe niełatwo utrzymać w idealnej czystości. Mamy do nich trochę gorszy dostęp niż do zębów przednich, a poza tym, ich płaskie powierzchnie, rowki i zagłębienia, sprzyjają osadzaniu się resztek pokarmowych. To idealne środowisko dla tworzenia się płytki nazębnej. Trudniej jest nie tylko je efektywnie szczotkować, ale także nitkować. Wymaga pewnej dozy cierpliwości i staranności.
Szczególnie trudne do utrzymania w zdrowiu są ósemki. Znajdują się głęboko w jamie ustnej, mają często nieregularny kształt i nietypowy kierunek wzrostu. Zęby mądrości bardzo często są atakowane przez próchnicę, ale u wielu osób nie dochodzi do rozwoju infekcji ponieważ usuwają ósemki, gdy tylko się one pojawia. Często ekstrakcja zębów mądrości jest koniecznością, ponieważ ich wzrost powoduje nacisk na sąsiadujące zęby. Czasem ósemki rosną w bok i pozostają poniżej linii dziąseł, co komplikuje zabieg ekstrakcji.
Zęby trzonowe psują się częściej na skutek uszkodzeń
Zęby trzonowe są odpowiedzialne za żucie i rozgniatanie pokarmu. Jeśli mamy jakiś twardy pokarm do zmiażdżenia w jamie ustnej, przesuwamy do w głąb jamy ustnej i naciskamy zębami trzonowymi. Siekacze służą nam raczej do odgryzania kęsów. Dlatego też zęby trzonowe są silnie narażone na uszkodzenia mechaniczne. W badaniach epidemiologicznych zęby trzonowe są tymi, które najczęściej ulegają usunięciu z powodu nieodwracalnych uszkodzeń, także mechanicznych.
Mylenie stałych szóstek z zębami mlecznymi
Pierwsze zęby trzonowe bywają też niestety ofiarą poglądu, że nie trzeba przywiązywać wagi do higieny zębów mlecznych ponieważ i tak wypadną. Jaki to ma związek z szóstkami? Otóż te trzonowce są pierwszymi zębami stałymi, które w Europie wyrzynają się najczęściej u ludzi około szóstego roku życia, umiejscawiając się za mlecznymi piątkami. Dlatego też rodzice postrzegają je jako kolejne mleczaki i zaniedbują je pod względem higienicznym. Także dzieci w wieku 6 czy 7 lat nie zawsze radzą sobie jeszcze dobrze ze dokładnym szczotkowaniem.
Pierwsze trzonowe zęby stałe (czyli właśnie szóstki) ulegają też częściej próchnicy, także z powodu ich wczesnego wyrzynania. Wpływa to na ich dłuższy okres ekspozycji na czynniki chorobotwórcze..
Choć zęby trzonowe są mocniejsze niż siekacze (mają grubsze szkliwo i strukturę wielokorzeniową) to najczęściej padają ofiarą próchnicy. To pokazuje, jak ogromną rolę w zdrowiu naszej jamy ustnej i uzębienia odgrywa właściwa higiena i pielęgnacja.
Foto tytułowe: Freepik
.
Autor: lek. dent. Szymon Chełstowski
W gabinecie TWÓJ DENTYSTA doktor zajmuje się periodontologią, chirurgią stomatologiczną, implantologią, protetyką i stomatologią zachowawczą.