Krwawienie z dziąseł – najczęstsze przyczyny

Krwawienie z jamy ustnej to prawie zawsze sygnał alarmowy, który powinien nas skłonić do wizyty u stomatologa. O ile nie mamy do czynienia z urazem mechanicznym, krwawienie z dziąseł jest najczęściej długofalowym skutkiem naszych błędów w higienie jamy ustnej, zaniedbań lub rozwijającego się zapalenia.

Krwawienie z dziąseł motywuje niektórych pacjentów do szybkiej wizyty u dentystów, wiele osób jednak się do tego stanu „przyzwyczaja” i odwleka zdiagnozowanie oraz leczenie problemu. Przyczyny krwawienia mogą być zarówno stosunkowo łatwe do usunięcia (np. poprawa higieny jamy ustnej) jak i bardzo trudne (np. zaawansowana paradontoza).

 

Najczęstsze przyczyny krwawienia dziąseł

Do najczęściej spotykanych przyczyn krwawienia z dziąseł należą m.in. zapalenie dziąseł, nieprawidłowe szczotkowanie zębów, używanie zbyt twardej szczoteczki, infekcje, a także choroby ogólnoustrojowe (np. cukrzyca).

 

Zapalenie dziąseł (gingivitis) jako powód krwawienia

Do zapalenia dziąseł dochodzi najczęściej na skutek nagromadzenia się płytki nazębnej, czyli bakterii, produktów ich przemiany materii oraz resztek pokarmowych. Do rozrostu płytki bakteryjnej dochodzi, jeśli zaniedbujemy higienę jamy ustnej – szczotkujemy zęby nieregularnie, robimy to zbyt krótko lub nieprawidłowo albo nie używamy nici dentystycznej. Sprzyjać odkładaniu płytki mogą też problemy ortodontyczne (np. stłoczone lub nachodzące na siebie zęby, trudne to dokładnego czyszczenia), noszenie aparatu ortodontycznego oraz ubytki w zębach.

Dlaczego płytka przyczynia się do krwawienia z dziąseł? Osad odkłada się nie tylko na powierzchni zębów, ale także na linii dziąseł. Bakterie w płytce produkują toksyny, które podrażniają i uszkadzają tkanki dziąseł, wywołując stan zapalny. W odpowiedzi na ten stan dochodzi do przekrwienia i osłabienia naczyń krwionośnych w dziąsłach. A to z kolei skutkuje ich podatnością na uszkodzenia (np. podczas szczotkowania czy jedzenia) lub nawet samoistnym krwawieniem. W dłuższej perspektywie płytka przekształca się w kamień nazębny, którego nie da się pozbyć za pomocą szczoteczki – konieczna jest wizyta u stomatologa. Jeśli nie będziemy usuwać płytki nazębnej i kamienia nazębnego, przewlekły stan zapalny może po pewnym czasie doprowadzić do paradontozy.

 

Zbyt mocne szczotkowanie lub twarda szczoteczka

Wiele osób postrzega mycie zębów jak „ścieranie” jakiejś trudnej do zmycia warstwy. Dlatego działają na zasadzie „im trę mocniej, tym lepiej”. Aby wzmocnić działanie, wybierają twarde szczoteczki, które uszkadzają dziąsła, szczególnie na ich styku z zębami. Warto jednak pamiętać, że mycie zębów to usuwanie z ich powierzchni zalegających resztek pokarmowych – wymiatanie ich, a nie zdrapywanie. Jeśli na powierzchni zęba jest już kamień, nawet bardzo mocne tarcie go nie usunie, a jedynym efektem może być uszkodzenie szkliwa i dziąseł. Konieczna jest wizyta u dentysty w celu usunięcia kamienia nazębnego.

Niedobór witamin – zwłaszcza witaminy C

Dieta uboga w składniki odżywcze może wpływać na kruchość naczyń krwionośnych w jamie ustnej. Szczególnie duże ryzyko pojawia się przy niedoborze witaminy C, ponieważ kwas askorbinowy uczestniczy w syntezie kolagenu, który jest podstawowym składnikiem tkanki łącznej – w tym naczyń krwionośnych i dziąseł. Witamina C jest niezbędna to utrzymania odpowiedniej kondycji ścian naczyń krwionośnych, dzięki czemu nie dochodzi do ich nadmiernej przepuszczalności i kruchości. Kwas askorbinowy jest też istotny dla działania naszego układu odpornościowego, co ma z kolei wpływ na ograniczanie stanów zapalnych – także tych toczących się w dziąsłach.

Niedobór witaminy C prowadzi do osłabienia struktury naczyń krwionośnych w dziąsłach oraz większej podatności tkanek przyzębia na zapalenia. To z kolei zwiększa tendencje dziąseł do krwawienia, do którego może dojść nawet przy niewielkim podrażnieniu, np. podczas szczotkowania czy nitkowania, a nawet jedzenia.

Krwawienie może pojawiać się nawet przy średnim, ale długotrwałym niedoborze witaminy C. Szczególnie jeśli pacjent ma już problemy z zapaleniem dziąseł lub obniżeniem ich linii.

 

Jakie choroby mogą wpływać na krwawienie dziąseł?

Przyczyna krwawienia z dziąseł nie zawsze ma swoje pierwotne źródło w jamie ustnej. Mogą wywoływać je niektóre schorzenia ogólnoustrojowe, wpływające na kondycję naczyń krwionośnych, krzepnięcie krwi czy zwiększające podatność na rozwój stanów zapalnych.

• • Nieuregulowana cukrzyca
    Osłabia naczynia krwionośne i odporność, co powoduje, że dziąsła są bardziej podatne na infekcje i stany zapalne.

• • Choroby wątroby (np. marskość wątroby)
    Przy niektórych schorzeniach wątroby dochodzi do zaburzenia produkcji czynników krzepnięcia krwi. A to z może objawiać się krwawieniami błon śluzowych.

• • Białaczka
    Może prowadzić do powiększenia i krwawienia dziąseł oraz upośledzenia krzepnięcia krwi.

• • Małopłytkowość
    To schorzenie, prowadzące do zmniejszenia się ilości płytek krwi, zwiększa ryzyko krwawienia w całych organizmie, co dotyczy też dziąseł.

• • Hemofilia
    Wrodzone zaburzenie krzepnięcia krwi skutkuje m.in. krwawieniem z dziąseł, nawet w przypadku niewielkich urazów np. podczas szczotkowania zębów lub nitkowania.

• • Zespół Sjögrena
    Ta autoimmunologiczna choroba powoduje suchość jamy ustnej i zwiększa podatność dziąseł na stany zapalne i krwawienie.

• • Zaburzenia hormonalne
    Zmiany hormonalne, związane np. z ciążą lub menopauzą także mogą sprzyjać krwawieniom dziąseł. Wahania hormonów wpływają na naczynia krwionośne, zwiększając ich wrażliwość na stan zapalny i krwawienie.

 

Każde krwawienie z dziąseł powinno być dla nas sygnałem alarmowym, choć stosunkowo rzadko wiąże się z jakimś nagłym wydarzeniem w naszym organizmie. Częściej to efekt długotrwałego zapalenia dziąseł, przewlekłych schorzeń lub powtarzanych błędów w higienie jamy ustnej. Na pewno zawsze jest to sygnał, że należy podjąć natychmiastową interwencję. Najlepiej udać się do stomatologa. Jeśli dentysta wykluczy przyczyny związane ze stanem jamy ustnej, wskaże inne potencjalne źródła problemu, które rozpoznać może internista lub wskazani przez niego specjaliści.

Foto tytułowe: Freepik.