Zmiany w jamie ustnej mogą być objawem różnych schorzeń miejscowych i ogólnych. Czasem wynikają z nadmiernego rogowacenia nabłonka. Dowiedz się czym różni się grzybica jamy ustnej od liszaja płaskiego lub objawów opryszczki.
Grzybica jamy ustnej – najczęstsza przyczyna zmian
Grzybica to najczęściej spotykana choroba infekcyjna jamy ustnej. Nieleczona potrafi ciągnąć się latami i rozszerzyć na inne części przewodu pokarmowego, jak i całego organizmu. Jej objawy to zaczerwienie lub biały nalot, dający się usunąć np. gazikiem z pozostawieniem niewielkich krwawiących punktów, a także uczucie suchości i pieczenia. Aby ustalić z jakim rodzajem grzyba mamy do czynienia, konieczny będzie wymaz z mykogramem. Kuracja „domowymi sposobami” nie da efektów – konieczne będzie wdrożenie leczenie farmakologicznego i zastosowanie leków dostępnych na receptę.
Afty – bolesne i uciążliwe zmiany w jamie ustnej
Afty to nie to samo co grzybica. Afty to zmiany nadżerkowe na błonie śluzowej jamy ustnej. Najczęściej pojawiają się na wargach, języku lub policzkach. Ich występowanie zwykle wiąże się ze spadkiem odporności organizmu. Ma też tendencje do nawrotów. Dlatego, aby pozbyć się trwale tego problemu należy zadbać o odporność organizmu. Ulgę pacjentowi przynosi leczenie objawowe i przeciwbólowe. Można stosować wiele leków dostępnych w aptekach – część z nich jest dostępna także bez recepty. Zanim zaczniemy jednak używać „lekarstwa z reklamy w telewizji” lepiej sprawdzić, czy zmiana w jamie ustnej to rzeczywiście afta, a nie coś poważniejszego. A to może stwierdzić dentysta.
Na zdjęciu: afta
Włókniaki jamy ustnej
Pacjenci czasem wyczuwają zmiany, które określają jako „guzki w jamie ustnej”. W większości przypadków są to włókniaki lub brodawczaki, będąca łagodnymi zmianami nowotworowymi. Szczególnie narażone na takie zmiany są osoby noszące ruchome protezy zębów. Długotrwały ucisk, a także przygryzanie drażnią błonę śluzową. Nigdy nie można lekceważyć takich zmian i powinny być one skontrolowane przez lekarza, najlepiej periodontologa. W wielu przypadkach konieczne będzie pobranie wycinka do badania histopatologicznego. Leczeniem jest wycięcie takiej zmiany w całości.
Opryszczka w jamie ustnej
Opryszczka to dość uciążliwa choroba wirusowa, która nawraca najczęściej w momentach spadku odporności organizmu. Pacjenci zmagają się z nią zwykle w okresie jesienno-wiosennym. Opryszczka najczęściej pojawia się na wardze dolnej a drażniona i nieleczona może roznieść się na całą jamę ustną. Zmiany związane z opryszczką są bolesne. W tym przypadku stosuje się leczenie przeciwbólowe lub przeciwwirusowe, przy pomocy leków dostępnych na receptę w aptece.
Liszaj płaski (Liszaj Wilsona)
Liszaj płaski ma różne odmiany. Zmianę tę powodować może wiele czynników, wśród których do najczęstszych należą ciężki stres, przyjmowanie leków (szczególnie kilku, które wchodzą w interakcje między sobą) oraz choroby autoimmunologiczne. Liszaj płaski może wiązać się też z żółtaczką. Wpływ na jego powstawanie mają też wypełnienia amalgamatowe. Najczęściej dotyczy to starszych pokoleń pacjentów, którzy o wiele częściej niż to bywa dziś, mieli zakładane plomby z amalgamatu. Liszaj płaski może mieć postać nadżerkową (bolesną), ale także inne, łagodniejsze, niebolesne. Konieczna jest jak najszybsza konsultacja z lekarzem ponieważ zmiana ta może prowadzić do raka. Wskazana jest regularna kontrola u specjalisty a często także pobranie wycinka do badania histopatologicznego.
Na zdjęciu: Liszaj płaski (Liszaj Wilsona)
Leukoplakia – zmiana przednowotworowa
Choć leukoplakia, czyli nadmierne rogowacenia nabłonka, nie jest bolesna, powinna być dla nas stanem alarmującym. Często poprzedza pojawienie się zmian nowotworowych. Leukoplakia zwykle obejmuje język i dziąsła, nieco rzadziej podniebienie. Powstaje na skutek drażnienia tkanek w jamie ustnej – zarówno poprzez gorące, ostre lub kwaśne pokarmy, jak i przez dym papierosowy lub źle dopasowane protezy. Najczęściej jest to schorzenie nałogowych palaczy. Leukoplakia koniecznie wymaga konsultacji lekarza, a potem kontroli specjalisty. Zmiana może być leczona lekami przepisywanymi na receptę, a czasem wskazane jest jej wycięcie.
Oprócz wymienionych powyżej typowych przyczyn zmian w jamie ustnej, występuje też szereg zmian nietypowych. Są to różnego rodzaju nowotwory, choroby krwi, choroby autoimmunologiczne, niedobory pokarmowe lub witaminowe oraz alergie. Choroby te wymagają często głębszej i bardziej specjalistycznej diagnostyki oraz leczenia wykraczającego poza stomatologiczne. Najistotniejsze jest wczesne ich wykrycie i szybkie wdrożenie leczenia, aby nie doprowadzić do znacznego rozwoju choroby i sytuacji w której będzie „za późno”…
Autor: lek. dent. Szymon Chełstowski
W gabinecie TWÓJ DENTYSTA doktor zajmuje się chirurgią stomatologiczną, implantologią, protetyką i stomatologią zachowawczą.