Ten rodzaj wypełnienia ubytków w zębach od lat budzi spore kontrowersje. Plomby amalgamatowe zwane są potocznie plombami srebrnymi. Stosowano je już w XIX wieku. Jednak współczesne badania wskazują, że zawarta w nich rtęć poważnie szkodzi zdrowiu. Usuwanie plomb amalgamatowych najlepiej przeprowadzić jak najszybciej, także profilaktycznie, nawet jeśli nie zaobserwowaliśmy przy nich próchnicy. Dlaczego? Powodów jest wiele - przeczytaj o nich w dalszej części tekstu.
Może trudno w to uwierzyć, ale w Polsce srebrne plomby bywają nadal stosowane w publicznych przychodniach. Tymczasem nie ma takich sytuacji, w których użycie amalgamatu było lepszym wyborem niż wykonanie wypełnienia kompozytowego. Unia Europejska od dawna nie rekomenduje plomb rtęciowych. W świetle nowych regulacji UE do 2030 r. ma być wprowadzony całkowity zakaz stosowania amalgamatu w stomatologii. Od chwili wejścia w życie nowych przepisów (lipiec 2018) nie będzie można wykorzystywać rtęci w plombach dla dzieci poniżej 15 lat, u kobiet w ciąży i matek karmiących.
Amalgamat stomatologiczny to stop srebra, rtęci, cyny i miedzi. Dlaczego może być dla nas niebezpieczny?
Plomba rtęciowa – wady i zalety
Rtęć zawarta w amalgamacie gwarantuje jego twardość i wytrzymałość – odpowiednio założona plomba może przetrwać nawet kilkadziesiąt lat, ale tylko w małych ubytkach. Na tym jednak wg współczesnych standardów, zalety amalgamatu się kończą. W przypadku większych ubytków usuwanie plomb amalgamatowych jest konieczne jak najszybciej, bo próchnica świetnie się pod nimi maskuje i ukrywa. Między wypełnieniem a zębem może tworzyć się szczelina. Dzieje się tak, ponieważ taka plomba nie łączy się z zębiną. W wolnych miejscach gromadzą się bakterie, powodujące powstawanie próchnicy, która jest niewidoczna ze względu na ciemny kolor amalgamatu. Może minąć wiele czasu, zanim dentysta zauważy zmianę podczas kontroli. W efekcie tego próchnica jest rozpoznawana w bardzo zaawansowanym stadium co wiąże się zwykle z bardziej skomplikowanym i kosztownym leczeniem. Gdy w przypadku próchnicy pod dużymi plombami amalgamatowymi pojawia się ból, konieczne jest leczenie kanałowe, a następnie protetyczne (korona, nakład).
Plomba amalgamatowa może oznaczać kłopoty
Amalgamat zwiększa swoją objętość pod wpływem temperatury, więc możliwe jest pęknięcie cienkiej ściany zęba – zwłaszcza jeśli mamy do czynienia z dużym wypełnieniem założonym w mocno zniszczonym zębie. Kolejną wadą srebrnych plomb jest fakt, że są one nieestetyczne. W połączeniu ze skutkami prowadzonego kiedyś leczenia kanałowego (powodującego przebarwienia) plomba amalgamatowa może oznaczać bardzo poczerniały ząb.
Ciekawą właściwością (choć niezbyt przyjemną dla właściciela zęba) jest przewodzenie przez plomby amalgamatowe temperatury i prądu. Powoduje to podrażnienie miazgi (nerwu) zęba. Gdy w jamie ustnej jest wiele plomb amalgamatowych, tworzą się ogniska elektrogalwaniczne przez które przepływają prądy. Pacjent odczuwa wtedy także metaliczny smak w ustach.
Amalgamat wpływa źle nie tylko na zęby. Powoduje także występowanie zmian (rogowacenie, przebarwienie-sinienie) na błonie śluzowej policzków i dziąseł w bezpośrednim sąsiedztwie rtęciowej plomby.
Rtęć w plombach amalgamatowych
Jednak to nie wygląd wypełnienia amalgamatowego budzi największe kontrowersje. Są one związane z zawartością rtęci, która jest uwalniania do organizmu. Istnieją badania, których wyniki sugerują, że rtęć, zawarta w plombach amalgamatowych, może powodować powstawanie chorób autoimmunologicznych i neurodegeneracyjnych (np. choroby Alzheimera). Jest szkodliwa także dla kobiet w ciąży oraz dla płodu. Od lat naukowcy prowadzą badania nad wpływem rtęci z plomb na organizm człowieka. Niektóre badania pokazują, że uwalnianie rtęci do organizmu to proces ciągły oraz że nasila się w wysokiej temperaturze (czyli także podczas spożywania gorących posiłków i napojów). Naukowcy twierdzą, że ma to bezpośredni wpływ na powstawanie poważnych chorób.
Czy usuwanie plomb amalgamatowych jest konieczne?
W większości przypadków dobrym wyjściem będzie wymiana plomb amalgamatowych na nowocześniejsze wypełnienia. Warto robić to zanim dentysta zauważy problem z taką plombą. W ponad 50% przypadków pod amalgamatem jest próchnica ponieważ nie wiąże się on z zębiną powstaje nieszczelność między wypełnieniem a zębem. Bakterie natychmiast to wykorzystują. Jak twierdzą stomatolodzy, usuwanie plomb amalgamatowych może narażać pacjenta na kontakt z rtęcią, dlatego zabieg powinien być przeprowadzany w odpowiednich warunkach.
(3 votes, average: 4,67 out of 5)
Loading...
Autor: lek. dent. Szymon Chełstowski
W gabinecie TWÓJ DENTYSTA doktor zajmuje się chirurgią stomatologiczną, implantologią, protetyką i stomatologią zachowawczą.