RTG zęba. Kiedy się je wykonuje? Czy jest szkodliwe?

RTG zębów, potocznie zwane prześwietleniem, pozwala dentyście ocenić stan uzębienia przed leczeniem oraz po leczeniu. W stomatologii wykonuje się zarówno rtg wszystkich zębów jak i zdjęcia punktowe. Czy rtg zęba jest szkodliwe? Jak przebiega wykonanie rtg zębów? Czym jest radiowizjografia komputerowa (radiowizjografia cyfrowa, RVG)?

RTG zęba pozwala stomatologom prawidłowo ocenić sytuację przed rozpoczęciem leczenia, co zwiększa jego skuteczność. Niektórzy pacjenci obawiają się jednak, czy rtg zęba wykonywane kilka razy w roku nie jest szkodliwe.

Czy pantomogram i rtg zęba oznacza to samo?

W stomatologii wykorzystuje się kilka rodzajów zdjęć rtg. Pantomogram to po prostu jeden z typów prześwietleń. Stomatolog dobiera typ zdjęcia w zależności od zapotrzebowania diagnostycznego: inne rtg jest potrzebne ortodoncie, a inne lekarzowi prowadzącemu leczenie kanałowe.
Metody obrazowania są coraz doskonalsze, a najnowocześniejszą opcją jest w tej chwili radiowizjografia cyfrowa (RVG).
Poniżej uproszczona klasyfikacja rtg zębów.

Punktowe RTG zęba

Jak sama nazwa wskazuje, takie zdjęcie służy do oceny stanu konkretnych zębów. RTG punktowe jest szczególnie pomocne gdy zaczynamy leczenie kanałowe. Stomatolog może ocenić stan korzeni zęba i zaawansowanie procesu zapalnego. RGT punktowe jest też wykonywane po zakończeniu leczenia kanałowego, dzięki czemu dentysta sprawdza wypełnienie kanałów, a w dłuższej perspektywie także skuteczność wyeliminowania stanu zapalnego.

Punktowe RTG zęba to skuteczna metoda diagnostyczna, gdy pojawia się resorpcja korzenia zęba. Lekarz dentysta dzięki takim zdjęciom wykonywanym okresowo, może ocenić skuteczność leczenia i sprawdzić, czy proces postępuje, czy też uległ zahamowaniu.

RTG punktowe to świetna metoda diagnostyczna w każdym przypadku, gdy lekarz chce sprawdzić stan leczonego zęba oraz zębów sąsiadujących – także gdy należy podjąć decyzję, czy leczenie kanałowe rzeczywiście jest konieczne lub czy np. ząb nadaje się do wykorzystania jako filar przy zakładaniu mostu protetycznego.

RTG pantomograficzne (pantomogram)

Pantomogram służy do oceny stanu całej jamy ustnej. Zdjęcie obejmuje wszystkie zęby. Najczęściej jest wykonywane na początku leczenia. Przydatne jest szczególnie wtedy, jeśli pacjent dość długo nie był na wizytach kontrolnych. Pantomogram pozwala ustalić wtedy, które zęby wymagają interwencji dentysty oraz w jakiej kolejności najlepiej prowadzić leczenie ze względu na stan poszczególnych zębów. RTG pantomograficzne przydaje się też bardzo przy leczeniu ortodontycznym (dentysta ocenia nie tylko poszczególne zęby ale cały zgryz). Pantomogram pozwala też ocenić stomatologowi jak wyrastające ósemki wpływają na całość uzębienia (często tzw. zęby mądrości wywierają nacisk na sąsiadujące uzębienie i powodują różnego rodzaju ich deformacje oraz przemieszczenia). RTG pantomograficzne wykorzystywane jest też przy rozległych urazach szczęki lub żuchwy.

RTG zęba cefalometryczne

Ten rodzaj zdjęć RTG wykorzystuje się przede wszystkim w leczeniu ortodontycznym. Dzięki nim ortodonta może ocenić wady zgryzu oraz ich wpływ na otaczające tkanki. Jest to możliwe, ponieważ RTG cefalometryczne obejmuje oprócz zębów także kości całej czaski i zatoki.

Czy RTG zęba jest szkodliwe?

W zdjęciach RTG zębów wykorzystuje się znikome dawki promieniowania. Poniżej uśrednione wartości dawek efektywnych (skutecznych) otrzymywanych przez przeciętnego dorosłego pacjenta podczas konwencjonalnych badań rtg. Jednostkami są mikroSv (Microsievert, µSv) oraz miliSv (Milisievert, mSv).

• Zdjęcie wewnątrzustne 1-8,3 mikroSv
• Zdjęcie pantomograficzne 3,85-30 mikroSv
• Boczne zdjęcie cefalometryczne 2-3 mikroSv

Dane wg. Instytutu Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi oraz wg Komisji Europejskiej)

Jednocześnie tzw. dawka tła naturalnego (promieniowanie, które przyjmujemy w wyniku działania sił naturalnyc, czyli promieniowanie kosmiczne, promieniowanie ziemskie, radon i produkty jego rozpadu, działanie naturalnych nuklidów w ludzkim ciele) to ok. 2,4 mSv/rok czyli ok. 7 mikroSv/dzień

Szczególnie minimalne dawki promieniowania są wykorzystywane przy RTG punktowym. Można je bezpiecznie wykonywać nawet kilkanaście razy w roku. Dodatkowo dawkę promieniowania redukuje zastosowanie radiowizjografii komputerowej. Nie zaleca się zdjęć RTG zęba dzieciom poniżej 5 lat oraz kobietom w ciąży.

Jak przebiega RTG zęba?

Zdjęcie punktowe RTG odbywa się na ogół na fotelu stomatologicznym. Pacjent okrywany jest fartuchem z gumy ołowianej, który zwiększa ochronę przed promieniowaniem. Czujnik radiowizjografi lub kliszę rentgenowską umieszcza się w jamie ustnej pacjenta, który przytrzymuje ją samodzielnie palcem (w przypadku zdjęć wewnątrzustnych). Przy zdjęciach zewnątrzustnych całość odbywa się poza jamą ustną pacjenta. Wykonanie RTG punktowego trwa na ogół bardzo krótko – cała procedura trwa ok. dwóch minut, a czas naświetlania wynosi poniżej 1 sekundy.

Zdjęcie pantomograficzne wykonuje się w pozycji stojącej. Pacjent staje przed aparatem, a w zębach umieszczony jest uchwyt stabilizujący pozycję głowy i pozwalający operatorowi aparatu dopasować ustawienie pacjenta to zdjęcia.

RTG zęba w gabinecie Twój Dentysta w Grójcu

W gabinecie Twój Dentysta w Grójcu lekarze dysponują aparatem do punktowych zdjęć RTG* zainstalowanym bezpośrednio przy fotelu. W gabinecie dostępna jest nowoczesna radiowizjografia komputerowa.

Radiowizjografia cyfrowa (RVG) ma wiele zalet. Przede wszystkim:

• Dawka promieniowania w porównaniu ze zwykłym RTG jest znacznie niższa (o 80 - 90%).
• Zdjęcie jest dostępne od razu po jego wykonaniu i pacjent może je wspólnie z dentystą obejrzeć na ekranie komputera.
• RVG zapewnia bardzo wysoką jakość obrazu, a dzięki temu także pozwala dentyście na precyzyjną interpretację obrazu.
• Zdjęcie można łatwo przesyłać w przypadku konsultacji lub współpracy między specjalistami.

*W gabinecie wykonujemy zdjęcia RTG pacjentów podczas leczenia (nie wykonuje się zdjęć pacjentom na podstawie skierowań od innych dentystów).