Korony full contour (pełnokonturowe) z cyrkonu są bardzo wytrzymałe i pozwalają na uzyskanie coraz lepszego efektu estetycznego. Jakie mają właściwości? Czym różnią się korony full contour (pełnokonturowe) od koron na podbudowie?
Spis treści
- Korony pełnokonturowe (full contour) i korony na podbudowie – różnice
- Korony full contour z cyrkonu – właściwości
- Czy korony pełnokonturowe z cyrkonu są wytrzymałe?
- Korony full contour – estetyka
- Odporność cyrkonowych koron full contour na pękanie, ścieranie i przebarwienia
- Wady koron z tlenku cyrkonu
Różnica między koroną pełnokonturową a koroną na podbudowie
Jednym z najistotniejszych podziałów koron protetycznych jest rozróżnienie między koronami pełnokonturowymi a koronami wykonywanymi na podbudowie z licówką ceramiczną. Jaka jest różnica między koronami full contour (zwanymi też monolitycznymi lub pełnokonturowymi) a koronami na podbudowie?
- Korona full conour (pełnokonturowa, monolityczna) – wykonywana jest w całości z jednego materiału, bez rozdzielenia na podbudowę i warstwę licującą. Może być projektowana cyfrowo (CAD – Computer-Aided design), frezowana z bloczka (CAM – Computer-Aided Manufacturing) oraz glazurowana, czyli pokrywana cienką warstwą szkliwa ceramicznego, czyli glazury). Nie zawiera napalanej ceramiki, co eliminuje ryzyko odpryskiwania licówki.
- Korona na podbudowie (warstwowa) – na którą składają się dwie główne warstw:
- podbudowa (np. z metalu, tlenku cyrkonu albo złota),
- licówka ceramiczna (najczęściej porcelana napalana na powierzchnię licową).
Korony full contour z cyrkonu – właściwości
Korony pełnokonturowe z tlenku cyrkonu (a dokładnie z ditlenku cyrkonu) łączą bardzo dużą wytrzymałość z dobrą estetyką. Pacjenci mogą wybierać w szerokiej gamie koron full contour z cyrkonu w zależności od tego, czy potrzebna jest lepsza estetyka (w przypadku zębów bardzo widocznych podczas uśmiechu lub rozmowy) czy też priorytetem jest wytrzymałość. Warto jednak podkreślić, że nawet korony monolityczne o przezierności zwiększonej w celu poprawy estetyki, charakteryzują się bardzo wysoką odpornością na nacisk w porównaniu z koronami z innych materiałów.
Korony pełnokonturowe z cyrkonu – wytrzymałość
Najbardziej klasyczna korona full contour I generacji z cyrkonu czyli Y-TZP (ang.: Yttria-stabilized Tetragonal Zirconia Polycrystal, pl.: polikrystaliczna cyrkonia tetragonalna stabilizowana tlenkiem itru) ma odporność na zginanie o wartości od 900 do 1200 MPa. Nowe generacje pełnokonturowych koron z cyrkonii, które mają zwiększoną przezierność, mogą mieć nieco niższą wytrzymałość, rzędu 500–800 MPa – ale jest to wytrzymałość i tak wielokrotnie przekraczające nasze typowe zapotrzebowanie podczas gryzienia pokarmów. Nacisk 500 MPA odpowiada sile nacisku ponad 5 ton działającej na powierzchni 1 cm2. A typowa powierzchnia ludzkiego zęba trzonowego zawiera się właśnie pomiędzy 1 a 1,5 cm2. Tlenek cyrkonu jest najbardziej wytrzymałym materiałem stosowanym obecnie na dużą skalę w uzupełnieniach estetycznych.
Korony pełnokonturowe z cyrkonu – estetyka
Korony pełnokonturowe nie pozwalają jeszcze na ogół uzyskiwać tak idealnej estetyki jak korony na podbudowie, w których stosuje się warstwę wierzchnią z ceramiki. Efekty są jednak coraz lepsze, a wiele zależy od tzw. indywidualnej charakteryzacji. Jest to proces nanoszenia na powierzchnię korony barwników, które pozwalają na uzyskanie efektów wizualnych imitujących przezierność, barwę i zmienność odcieni właściwe dla naturalnego uzębienia. Charakteryzacja pozwala też na dopasowania odcienia korony do sąsiednich zębów.
Bardzo dobre właściwości estetyczne mają najnowsze generacje koron full contour z cyrkonu – np. STML (eng. Super Translucent Multi-Layered). Nadal jednak w odcinku przednim uzębienia częściej stosuje się korony na podbudowie z cyrkonu niż monolityczne korony cyrkonowe.
Odporność cyrkonowych koron full contour na pękanie, ścieranie i przebarwienia
Jedną z największych zalet koron full contour z cyrkonu jest ich wysoka odporność na powstawanie mikropęknięć i ich rozszerzanie. Korony cyrkonowe są odporne na ścieranie i przebarwienia – nie zmieniają koloru z czasem, są chemicznie stabilne i nie chłoną pigmentów. Dużą zaletą jest też bioobojętnosć ditlenku cyrkonu – ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej w porównaniu z metalami jest znikome.
Wady koron z tlenku cyrkonu
Jak każdy materiał używany w stomatologii, tlenek cyrkonu ma też pewne wady – jednak są one niewielkie w porównaniu do zalet. Cyrkon to materiał stosunkowo trudny jeśli chodzi o korekty i naprawę prowadzone już po zamocowaniu korony w jamie ustnej. Ogromna wytrzymałość tlenku cyrkonu może też skutkować nadmiernym ścieraniem zębów przeciwstawnych do korony. Ryzyko takiego efektu jest tym mniejsze im wyższa jakość korony. Szczególnie ważna jest prawidłowa okluzja, czyli mówiąc w bardzo dużym uproszczeniu prawidłowe i równomierne stykanie się zębów górnych z dolnymi podczas gryzienia i żucia. Powinno ono zachodzić bez przeciążeń i zakłóceń w pracy mięśni i stawów skroniowo-żuchwowych. Ogromną rolę odgrywa też prawidłowo wykonana glazura korony, która zmniejsza tarcie z zębem antagonistycznym.
Korony pełnokonturowe z ditlenku cyrkonu są nowoczesnym i bardzo trwałym uzupełnieniem protetycznym. Ich dużą zaletą jest możliwość zastosowania pełnej cyfryzacji w procesie ich przygotowania. Chodzi tu o techniki CAD i CAM, które pozwalają na cyfrowe projektowanie i wykonanie korony na bazie skanu modelu lub wycisku cyfrowego. Możemy spodziewać się że cyrkonowe korony full contour będą coraz częściej używane w odbudowie także zębów przednich ponieważ nowe generacji materiałów i technologii wykonania regularnie podnosi ich walory estetyczne.
Autor: lek. dent. Szymon Chełstowski
W gabinecie TWÓJ DENTYSTA doktor zajmuje się periodontologią, chirurgią stomatologiczną, implantologią, protetyką i stomatologią zachowawczą.
Foto tytułowe: Freepik