Korony zębów pozwalają na wzmocnienie silnie uszkodzonych zębów i poprawę ich wyglądu. Mosty protetyczne to z kolei rozwiązanie, które umożliwia uzupełnienie częściowych braków w uzębieniu bez stosowania implantów.

Korony zębów i mosty zamiast protez ruchomych

Zastosowanie mostów i koron pozwala unikać dużo mniej wygodnego dla pacjenta rozwiązania, jakim są protezy ruchome. Dzięki połączeniu stosowania implantów, koron i mostów można odbudować uśmiech nawet u osób, które prawie w ogóle nie mają własnych zębów.

Mosty protetyczne i korony są mocowane na stałe i zwiększają znacznie komfort życia pacjenta w porównaniu z protezami ruchomymi. Dlaczego?

W przeciwieństwie do protez ruchomych, posiadacz mostów i koron nie musi się obawiać jeść niektórych pokarmów - np. bardzo lepkich lub bardzo twardych.
Korony i mosty użytkuje się i szczotkuje jak własne zęby ponieważ cementowane są na stałe w jamie ustnej - pacjent unika krępującego wyjmowania protezy w celach higienicznych oraz konieczności odkażania jej.

W tekście poniżej, omówimy zastosowanie koron protetycznych w stomatologii. Mosty protetyczne przedstawimy w kolejnej części artykułu.

Po co zakłada się korony protetyczne?

Korony wykonuje się najczęściej w następujących przypadkach:

ząb jest bardzo zniszczony próchnicą i odbudowa za pomocą wypełnień nie da zadowalających efektów,
ząb był leczony kanałowo i trzeba go wzmocnić,
ząb ma bardzo zniszczoną powierzchnię – jest np. silnie przebarwiony, lub odbudowany rozległym „zużytym” wypełnieniem,
naturalna korona zęba uległa starciu,
wszczepiony został implant i należy teraz uzupełnić go koroną.

W jaki sposób zakłada się koronę?

Korona jest osadzana na zębie. Można by ją porównać do zewnętrznej obudowy lub nakładki. Aby zamocować koronę należy najpierw oszlifować ząb, na którym będzie cementowana. Zabieg wykonania korony można podzielić na następujące etapy:

Oszlifowanie zęba – ząb jest zmniejszany poprzez opiłowanie go. Często ząb jest już zmniejszony przed rozpoczęciem zabiegu ponieważ było w nim zakładane już wcześniej duże wypełnienie albo był ukruszony lub złamany.
Pobranie wycisku pod koronę – dentysta przy wykorzystaniu plastycznego materiału pobiera wycisk, dzięki któremu możliwe będzie wykonanie korony pasującej idealnie do pozostawionej części zęba. Wycisk jest wysyłany do pracowni protetycznej, gdzie do pracy przystąpi technik protetyk. Stomatolog przekazuje też technikowi informację o kolorze korony, który jest dobierany przy wykorzystaniu próbnika kolorów.
Nałożenie korony tymczasowej – na czas oczekiwania na docelową koronę, dentysta nakłada koronę tymczasową. Maskuje ona ubytek, co jest istotne szczególnie przy przednich zębach oraz zabezpiecza oszlifowany ząb przed uszkodzeniem.
Przymiarka korony w gabinecie stomatologicznym - dentysta sprawdza dopasowanie korony do zęba. W razie niewielkich niezgodności, dentysta może dokonać korekty w niewielkim zakresie. Jeśli konieczna byłaby poważniejsza interwencja poprawki będzie trzeba wykonać w pracowni protetycznej. Dentysta może też pobrać jeszcze raz wycisk.
Zamocowanie korony – gdy korona jest już idealnie dopasowana, dentysta montuje ją na stałe poprzez zacementowanie. Udziela instrukcji pacjentowi na temat użytkowania

Rodzaje koron protetycznych

Współcześnie stosowane korony protetyczne zębów są tworzone z różnych materiałów. Mamy do wyboru m.in. następujące rozwiązania:

korona porcelanowa na podbudowie metalowej,
korona porcelanowa na podbudowie z tlenku cyrkonu,
korona porcelanowa na podbudowie złotej,
korona pełnoceramiczna,
korona metalowa,
korona kompozytowa,
korona akrylowa.

Wymienione typy koron różnią się cenami. Najtańsze są korony metalowe, a najdroższe są korony na podbudowie cyrkonowej lub złotej.

Korona porcelanowa na podbudowie metalowej

Najbardziej uniwersalny i najczęściej wykonywany, również ze względu na cenę rodzaj koron, do odbudowy zarówno zębów przednich jak i z tyłu. Dzięki podbudowie metalowej zachowana jest wysoka wytrzymałość, natomiast pokrycie porcelaną zapewnia bardzo dobry efekt estetyczny.

Korona porcelanowa na podbudowie cyrkonowej

Korony wykonywane na podbudowie z tlenku cyrkonu, podobnie jak złote charakteryzują się wysoką biozgodnością z ludzkimi tkankami. Są bardzo wytrzymałe, zarówno na ścieranie, jak i na złamania. Istotne jest też słabe przewodzenie temperatur przez cyrkon – a to zabezpiecza przed nieprzyjemnymi odczuciami lub bólem przy spożywaniu bardzo ciepłych lub bardzo zimnych pokarmów. Podbudowa cyrkonowa, która w przeciwieństwie do szarego metalu jest barwy białej, pozwala też uzyskać świetny efekt estetyczny i jest polecana przy odbudowach zębów widocznych podczas uśmiechu.

Korona pełnoceramiczna

Korona pełnoceramiczna ma bardzo dobre właściwości estetyczne. Nie zawiera bowiem elementów metali, które mogą zakłócać efektów optycznych, charakterystycznych także dla zębów naturalnych, takich jak przezierność (lekkie przepuszczanie światła, widoczne zwłaszcza na krawędziach siekaczy), opalizowanie czyli połyskiwanie różnymi odcieniami koloru, w zależności od padania światła. Jednocześnie dobrej jakości współczesne korony pełnoceramiczne są bardzo odporne na uszkodzenia mechaniczne.

Korona porcelanowa na podbudowie złotej

Korony wykonane całkowicie ze złota (potocznie określane jako „złote zęby”) nie są obecnie stosowane ze względów estetycznych. Złoto jest jednak materiałem wykorzystywanym nadal w stomatologii m.in. na potrzeby tworzenia podbudowy koron ze względu na swoją elastyczność, trwałość oraz właściwości bakteriostatyczne i ciepłą barwę podbudowy pod porcelanę. Jego zastosowanie zmniejsza ryzyko wystąpienia próchnicy w leczonym zębie i jest szczególnie wskazane przy koronach na zębach mocno zniszczonych lub złamanych. Złoto to tzw. materiał biozgodny, dobrze tolerowany przez ludzki organizm.

Higiena korony zęba

Na koronie, w przeciwieństwie do zębów naturalnych, nie osadza się płytka nazębna. Jednak newralgicznym miejscem jest obszar kontaktu korony z zębem oraz dziąsłami. Istnieją tam często małe szczeliny, w których może osadzać się pokarm i naruszać tkanki naturalnego zęba. Dlatego oprócz szczoteczki do zębów warto używać irygatora lub szczoteczki międzyzębowej. Lepiej unikać też poprzecznych ruchów szczoteczką, a stosować ruchy wymiatające lub koliste. Przesuwanie poprzeczne szczoteczki, wzdłuż linii przylegania korony do dziąsła lub zęba może powodować podrażnienia i być np. przyczyną odsłonięcia korzenia zęba.

Czy zakładanie korony wymaga leczenia kanałowego?

Korony mogą kojarzyć się automatycznie z leczeniem kanałowym, ponieważ często służą do odbudowy bardzo zniszczonych zębów, w których konieczne było usunięcie miazgi. Jednak w wielu przypadkach korona zakładana jest przede wszystkim ze względów estetycznych lub ząb ma być filarem dla mostu protetycznego w celu uzupełnienia ubytków po sąsiadujących zębach. Wtedy leczenie kanałowe nie jest konieczne poza przypadkami bardzo pochylonych zębów. Szlifowanie w przypadku zęba pochylonego, prowadzące do uzyskania pionowego filaru, może powodować odsłonięcie miazgi (nerwu) zęba. Wtedy trzeba przeprowadzić leczenie kanałowe.

Wytrzymałość koron zębowych

Ile lat wytrzymują korony protetyczne? Teoretycznie kilkadziesiąt lat. W praktyce istnieje wiele czynników, które są przyczyną ich wcześniejszej wymiany. Najprostsza, to uszkodzenia mechaniczne, także tego typu, które uszkodziłyby naturalny ząb: urazy mechaniczne odniesione w wyniku wypadków lub pęknięcie wynikające z ugryzienia czegoś bardzo twardego (kość, chrząstka, łupina). Inną przyczyną wymiany są problemy związane z pozostawioną pod koroną częścią naturalnego zęba. Jeśli pojawi się na niej próchnica albo powstanie zapalenie związane z nie do końca skutecznym dawnym leczeniem kanałowym, ząb trzeba wyleczyć, zdejmując koronę. Może też okazać się, że naturalne zęby sąsiadujące z koroną zmieniły z upływem czasu kolor tak, że korona oporna na przebarwienie, nie pasuje do nich.